Page 197 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

7.4.1.3.3 Memuriyet Dışında Geçen Çalışma Sürelerinin Emekli İkramiyesi
Ödemesinde Dikkate Alınmayacağı Durumlar
Kamu kurum ve kuruluşlarında memuriyet dışında geçen çalışma sürelerinin emekli
ikramiyesi ödemesinde dikkate alınabilmesi için temelde üç şartın gerçekleşmesi gerekir.
Bunlar; çalışmaların geçtiği kurum ve kuruluşun 5434 sayılı Kanun’a tabi olması,
bu çalışma sürelerine kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya bu mahiyette olmakla
birlikte başka bir adla tazminat ödenmemiş olması ve söz konusu çalışma ilişkisinin
1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma
şartlarına uygun olarak sona ermiş olmasıdır.

Bu kapsamda Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünde geçici işçi statüsünde geçen çalışma
sürelerine emekli ikramiyesi ödenmesi talebini konu alan başvuruda Kurumumuz,
davet edildiği halde işbaşı yapmayan başvuranın iş sözleşmesinin, 1475 sayılı Kanun’un
14. maddesine uygun olarak kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona
ermediğine vurgu yaparak, başvuranın işçilik sürelerine emekli ikramiyesi ödenmemesine
yönelik Kurum işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olmadığı gerekçesiyle başvuru
57
konusu talebi reddetmiştir .
Bir başka başvuruda ise başvuranın Türk Telekom Anonim Şirketinde işçi olarak
geçen ve askerlik nedeniyle görevinden ayrılmış olması dolayısıyla kıdem tazminatı
ödenen çalışma sürelerine daha önce kıdem tazminatı ödendiğinden, bu sürelerinin
emekli ikramiyesi ödemesinde dikkate alınmasının mümkün olmadığı tespitinde
58
bulunulmuştur .
7.4.1.4 Yurt Dışı Borçlanma İşlemleri

3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin
Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun uyarınca, Türk
vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk
vatandaşlığını kaybedenlerin on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak
yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya
sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak
geçen süreleri, bu Kanun’da belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş
olması ve istekleri halinde sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmektedir.
Bu kapsamda, yurt dışında çalışmakta iken veya yurda kesin dönüş yaptıktan sonra
ölenlerin Türk vatandaşı olan hak sahipleri Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat
etmek suretiyle bu Kanun ile getirilen haklardan yararlanmaktadırlar. Öte yandan söz
konusu haktan yararlanılabilmesi için borçlanılacak her bir gün için Kurum tarafından
tahakkuk ettirilecek borç tutarının, tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde
ödenmesi gerekmektedir.
Görüldüğü üzere, ilgililerin yurt dışında geçen sürelerini borçlanmaları ve böylece
sosyal güvenlik koruması içerisinde yer almaları Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından
57 2021/1966 numaralı başvuru hakkında verilen 31.05.2021 tarihli Ret Kararı
58 2021/10894 numaralı başvuruya ilişkin 19.10.2021 tarihli Dostane Çözüm Kararı

196 2021 YILLIK RAPOR