Page 209 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Bu hususu düzenleyen 5510 sayılı Kanun’un 82. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca
Kuruma ödenen primler toplamı, bu sigortalılık hali için belirlenen prime esas kazanç
üst sınırı üzerinden hesaplanacak miktarı aşarsa, aşan kısmın tamamı, sigortalının
talebi üzerine en geç talep tarihini takip eden ay içinde hissesi oranında sigortalıya geri
ödenmektedir. Bununla birlikte aynı sigortalılık statüsü kapsamında birden fazla prim
ödemesi yapılmakla birlikte, Kuruma ödenen primler toplamı prime esas kazanç üst
70
sınırını aşmazsa prim ödemesi yapılmamaktadır . Öte yandan aynı çalışma dönemi
için herhangi bir nedenle farklı sigortalılık statüsünden yatırılan primlerden, geçerli
71
sayılmayan sigortalılık statüsü için yatırılan tutarlar ilgilisine iade edilmektedir .
Bu noktada, sigortalılık işlemleri arasında yer alan fiili hizmet süresi zammı uygulamasına
da değinmek gerekir. Fiili hizmet zammı, belirli işyerlerindeki belirli işlerde çalışan
sigortalılara bu çalışmaları karşılığı hizmet kazandırıp bu sürelerin bir kısmının
emeklilik yaşından düşürülmesine imkân sağlayan bir sosyal sigorta uygulamasıdır.
Bu uygulama yıpratıcı işlerde çalışan sigortalıların emeklilik şartlarını daha erken
tamamlamasını sağlamaktadır.
İşte 5510 sayılı Kanun’un 40. maddesinde fiili hizmet zammı uygulamasından
yararlanacak sigortalılar arasında; sağlık meslek mensubu sayılan ve insan sağlığı
için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışanlar da sayılmıştır.
Uygulama kapsamındaki işyerleri ve işler ile sigortalıların kimler olduğu genel
hatlarıyla 5510 sayılı Kanun’un 40. maddesinde düzenlenmiş olmakla birlikte kamu
işyerlerinde, hangi işlerde çalışan sigortalıların uygulamadan yararlanacağı işin niteliği
ve şartları göz önüne alınarak ilgili idare ile koordineli olarak yürütülen değerlendirme
süreci neticesinde Sosyal Güvenlik Kurumunca tespit edilmektedir. Bu kapsamda
Sosyal Güvenlik Kurumu ve Sağlık Bakanlığınca yürütülen ilk çalışmalarda röntgen
teknisyenlerinin/teknikerlerinin atamaya esas kadrolarının sağlık teknikeri/teknisyeni
olması ve anılan kadroların 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına
Dair Kanun’da sağlık meslek mensupları arasında sayılmamaları nedeniyle fiili hizmet
süresi zammından yararlandırılamayacağı sonucuna ulaşılmış ve uygulama bu şekilde
yürütülmüştür.

Bununla birlikte, sağlık teknisyeni (anestezi) kadrosunda görev yapmaktayken emekli
olan başvuranın fiili hizmet süresi zammından yararlandırılma talebiyle Kurumumuza
yaptığı başvuru üzerine yapılan incelemede, aynı eğitime sahip olup aynı işleri
yapmakla birlikte farklı unvanlı kadrolarda bulunmaları nedeniyle fiili hizmet
süresi zammı uygulamasından yararlanan sağlık çalışanlarının olduğu görülmüştür.
Bu çerçevede Kurumumuzca başvuru konusu öncelikle eşitlik ilkesi ve hakkaniyet
çerçevesinde ele alınmıştır. Fiili hizmet süresi zammı uygulamasının kapsamı ve amacı
dikkate alındığında aynı eğitime sahip olup aynı işi yapan kişiler arasında salt içinde
bulundukları kadro unvanına dayanarak farklı uygulamaya gidilmesinin Anayasa’da
yer alan eşitlik ilkesine aykırı olabileceği ve başvuru konusunun Sosyal Güvenlik

70 2021/2963 numaralı başvuru hakkında verilen 13.07.2021 tarihli Ret Kararı
71 2021/5546 numaralı başvuruya ilişkin 22.04.2021 tarihli Dostane Çözüm Kararı

208 2021 YILLIK RAPOR