Page 338 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

ilgililerin ek özel hizmet katsayısından faydalandırılması yönünde Üniversite
Rektörlüğüne tavsiyede bulunulmuştur. 195
Ayrıca iki yıl boyunca maaş düşüşü olmadan ve eksik olarak verilen maaş farklarının
ödenmesi ile kadrosuna uygun idari destek personeli olarak çalışma talepli bir başka
başvuruda ise, ilgili belgelerin kıyaslanmasından, başvuranın nakli yapılırken maaşında
düşüş olduğu anlaşılmış olup idarenin maaştaki düşüşün sebebini açıklamadığı ve
maaşın tekrar hesaplanması hususunu değerlendirmeye almadığı görülmüştür. Bu
kapsamda, Kurumumuzca, Sağlık Bakanlığı, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü ve Haseki
Eğitim ve Araştırma Hastanesi yetkilileri ile koordineli bir şekilde yapılan görüşmelerde,
başvuranın maaşının ilgili mevzuat hükmü kapsamında tekrar hesaplanması sağlanmış,
bu suretle başvurana geçmişe ait 2020-2021 yılları maaş farkının ödemesi yapılmıştır. 196
7.12.6 Sosyal Haklar ve Yardımlar
Anayasa’nın 2 nci maddesinde sosyal devlet ilkesinin devletin temel nitelikleri arasında
sayılmasının en önemli neticesi, sosyal-ekonomik hakların anayasal düzeyde kendisine
yer bulması olmuştur. Böylece devletin müdahalesinden korunması icap eden kişi
haklarına ek olarak devletin pozitif surette çalışması ve tedbirler alması gereken sosyal ve
ekonomik haklar güvenceye alınmıştır. Sosyal haklar özelinde konu değerlendirildiğinde
ise, temel hak ve hürriyetlerin toplumsallaştığı, bireyin ötesinde insanların kolektif bir
süje olarak var olduğu ve hayatta kalmak için gereken asgari düzeyin üzerinde insani
yaşam koşullarının öncelendiği bir yaklaşımla karşılaşılmaktadır. Özellikle toplumdaki
zayıf ve hassas kesimlerin daha fazla ihtiyaç duyduğu bu haklar, çalışma hayatına iş gücü
olarak katılan herkesi yakından ilgilendirmektedir. Her ne kadar statülerin getirdiği bir
takım farklılıklar olsa da çalışanlar bakımından mali haklar gibi sosyal hakların getirdiği
imkanlar da oldukça önemli ve hatta sürekli geliştirilmesi gerekli görülerek vazgeçilmez
konumdadır. Nitekim kamu görevlilerinin sosyal hakları ve bununla bağlantılı sosyal
yardımları da benzer mahiyette görülmektedir.
Bu bağlamda, yine Anayasa’nın 128 inci maddesinin zikredilmesi kaçınılmazdır. Zira
burada hükme bağlanan kanunla düzenlenme şartı sosyal hakları da kapsamaktadır.
Ancak mali haklar gibi sosyal hakların da toplu sözleşmeye konu olabilmesi mümkündür.
Bu bakımdan, hem kanunlar hem de toplu sözleşmeler marifetiyle kamu görevlilerinin
sosyal hakları düzenlenmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, sosyal haklar bağlamında da oldukça detaylı
düzenlemeler içermektedir. Kanun’un 187 vd. maddelerinde sosyal haklar ve yardımlar
hükme bağlanmıştır. Burada, emeklilik haklarından memurların sosyal tesis ihtiyaçlarına,
öğrenim bursları ve yurtlarından aile yardımı ödeneğine kadar çok geniş bir çerçevede
çeşitli sosyal hak ve yardımlar yasal bağlama kavuşturulmuştur. Yine 399 sayılı KHK’da
da KİT personeli bakımından benzeri hak ve yardımlar belirlenmiştir. Bununla birlikte,

195 Bu yöndeki kararlardan biri için bkz. 2020/101917 numaralı başvuru hakkında verilen 24/03/2021
tarihli Tavsiye Kararı
196 2021/11467 numaralı başvuru hakkında verilen 14/12/2021 tarihli Dostane Çözüm Kararı

2021 YILLIK RAPOR 337