Page 344 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Dolayısıyla bahse konu başvuruda, idarenin 100 günü aşan bir sürede istifa sürecini
nihayete erdirememesi işleminde hukuka ve hakkaniyete aykırılık bulunduğundan Uşak
Üniversitesi Rektörlüğüne tavsiyede bulunulmuştur. 200
Yine dolaylı da olsa memurun genel haklarından aylık ve diğer haklarının güvenliği
bağlamında değerlendirilebilecek icap nöbet ücreti hususunda Kurumumuza yapılan
bir başvuruda, 2020 yılının Aralık ayında ve 2021 yılının Ocak ayında tutulan ve
karşılığında izin kullandırılmayan icap nöbetleri nedeniyle 657 sayılı Kanun’un Ek 33
üncü maddesi uyarınca icap nöbet ücreti ödenmesi talep edilmiştir.
İcap nöbeti uygulamada hekimler ve diğer sağlık personeli tarafından tutulan nöbet
türleri arasında yer almaktadır. İcap nöbeti, her ne kadar poliklinik ve branş hizmetleri
gibi aktif ve yoğun bir çalışmayı gerektirmese de personelin hastaneye yakın bir yerde
bulunmasını, bulunduğu yeri bildirmesini, her an ulaşılabilir olmasını, çağrıya hazır
bir şekilde beklemesini, çağrı üzerine acilen ve makul süre içerisinde sağlık kurumuna
ulaşmasını ve hızlı bir şekilde hastaya müdahale etmesini gerektirmektedir. Gerek
nöbet hizmeti gerekse icap nöbeti hizmeti karşılığında personele verilecek izinlere ve
ücretlere ilişkin esaslar, 657 sayılı Kanun’un Ek 33 üncü maddesinde düzenlenmiştir.
Bu maddeyle, Kanun koyucunun, icap nöbetlerinin izinle karşılanamayan kısmının en
fazla 120 saatlik kısmı için ücret ödeneceğinin düzenlenmesi suretiyle, idarenin icap
nöbeti tutan personele öncelikle izin kullandırması, izin kullandıramaması halinde ise
ücret karşılığında belli bir saate kadar nöbet tutturulması kuralını getirdiği, böylelikle
bir yandan personelin dinlenme hakkını göz önünde bulundurduğu, diğer yandan ise
idarenin keyfi uygulamalarına ve angaryaya karşı koruyucu önlem aldığı görülmektedir.
Öte yandan, Yataklı Tedavi Kurumları Yönetmeliği’nin 41 ila 52 nci maddeleri arasında
nöbet hizmetinin geneline ve icap nöbetine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş olup uzman
hekim dışındaki personelin icap nöbeti tutacağına ilişkin gerek bu Yönetmelik’te gerekse
başkaca bir mevzuatta herhangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Ancak uygulamada
sağlık kurumları tarafından tabip dışı personel için de icap nöbeti hizmeti listeleri
oluşturulduğu ve bu kapsamda bu personelin de icap nöbeti tuttuğu bilinmektedir.

Dolayısıyla uzman tabip dışındaki personele icap nöbeti tutturulduğu bir gerçek olarak
ortadayken, 657 sayılı Kanun’un Ek 33 üncü maddesinde de uzman tabip dışındaki
personele icap nöbet ücreti ödenmeyeceğine ilişkin açık bir hüküm bulunmamasına
ve aksine uzman tabip dışındaki personelin madde metninde yer alan “memurlar ve
sözleşmeli personel” ibaresinin kapsamına dahil olduklarında şüphe bulunmamasına
rağmen fiili olarak icap nöbeti tutan personele icap nöbet ücreti ödenmemesi, hem
Anayasa’nın angaryayı (ücret karşılığı olmadan çalıştırmayı) yasaklayan hükmüne hem
taraf olunan uluslararası sözleşmelere hem de hakkaniyete aykırı olacaktır.

Zira idarelerin kanunların uygulanmasını sağlamak üzere işleyişe ilişkin ayrıntıları
belirlemek amacıyla yönetmelik çıkartmaları veya diğer ikincil seviyedeki düzenlemeler
(genelge, yönerge, talimat vb.) yapmaları mümkün olmakla birlikte, bu düzenlemelerin

200 2021/8030 numaralı başvuru hakkında verilen 19/08/2021 tarihli Tavsiye Kararı

2021 YILLIK RAPOR 343