Page 444 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-1

İşsizlik çalışanların gelir kayıplarının ve mali sıkıntılarının başlıca se-
beplerinden biri olarak sosyal güvenlik yasalarıyla olumsuz etkileri hafifle-
tilmeye çalışılan risklerden biri olmuştur. Diğer sosyal risklerden farklı ola-
rak ekonomik güçlerin dalgalanmasından kaynaklanır. İşsizlik sigortası bu
niteliği ile işsizlik tehlikesini ortadan kaldırmaya yönelik bir önlem olmayıp
işsizliğin olumsuz etkilerini hafifletmeye yönelik bir önlemler bütünüdür.
İşsizlik riskinin en önemli etkisi ekonomiktir. Çalışma arzu ve yeterlili-
ğinde iken, isteği dışında işsiz kalan ve bunun sonucunda kendisi-
ni ve ailesini geçindirecek gelirden yoksun kalan bir kimsenin içine
düştüğü durumu açıklamaya gerek yoktur. Çalışanı ekonomik gü-
vensizlik ortamına sürükleyen işsizlik, başkasına borçlanma, yük
olma ve zorunlu ihtiyaçlarından kısıntı yapma zorunda bırakır.
Onurunun zedelenmesine ve özgürlüğünün kısıtlanmasına neden
olur. İşsizliğin boyutları büyürse toplum hayatını ve ulusal ekonomiyi de
tehdit eder hale gelir. Toplumsal çöküntü yaşanır, moral değerler yara alır,
toplumsal barış ve huzur bozulur, üretim ve tüketim kapasitesi azalır, eko-
nomik gelişme yavaşlar(Tuncay, 2001).

Bu açıdan yaklaşıldığında işsizlik sigortasından sağlanan yardımlar
arasında, işsiz kalan işçinin gelir kaybını telafi edici nitelikte olan iş-
sizlik ödeneğinin zamanında ödenmesinin son derece önemli olduğu
görülmektedir. İşsiz kalma nedeni ile çalışanın ve ailesinin ekonomik
açıdan düştükleri zor durum, çalışanın başkalarına borçlanması, ya-
kınlarına yük olması gibi olumsuz durumların önüne ancak işsizlik
ödeneğinin zamanında ödenmesi ile geçilebilir. Sigortacılık açısından
bakıldığında ise temel husus, sigortalanan riskin gerçekleştiği za-
manda tazmin unsurlarının devreye alınmasıdır. Çalışanın işsiz kal-
dığı dönemden yıllar sonra yapılan işsizlik ödeneği ödemesi, işsizlik
sigortasının iki temel amacından biri olan işçileri işsizliğin ekonomik
risklerinden koruma açısından işlevsiz olacaktır. 17 inci paragrafta be-
lirtildiği üzere sigortalı işsiz; 4447 sayılı Kanun kapsamına giren bir
işyerinde bir hizmet akdine dayalı ve sigortalı olarak çalışırken Kanu-
nun ilgili maddelerinde belirtilen nedenlerle işini kaybeden ve Kuru-
ma başvurarak çalışmaya hazır olduğunu bildiren kimseler şeklinde ta-
nımlanmıştır. İşsizlik ödeneği ise sigortalı işsizlere Kanunda belirtilen
süre ve miktarda yapılan parasal ödemeyi ifade etmektedir. İdarenin
işsizlik sigortası sistemini kurarken, işçinin işini kaybetme nedenine
vermiş olduğu önem ne derece haklı ise, bu nedenin iş sözleşmesinin

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 443