Page 103 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik

CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ

haklarını koruyan ve güçlendiren bir sistemi haya- bir yolu klasik denetim mekanizmalarının ta-
ta geçirmek mümkün olmaktadır. Ombudsmanın mamlayıcısı olarak ortaya çıkan ve kökeni tarihi-
insan haklarının korunması ve geliştirilmesi nok- mize dayanan Ombudsmanlık denetimidir.
tasında oynayabileceği rolün ne kadar etkin olaca-
ğı ise, o ülkenin tarihsel, siyasal, sosyo-ekonomik, II. Kamu Denetçiliği Kurumu –
kültürel özellikleri bağlamında şekillenmektedir. “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci
Bu doğrultuda uygulamada ülkeler tarihsel biri- maddesi
kimleri, idari yapıları ve insan hakları alanında gel- Ülkemizde de Ombudsmanlık, 14/6/2012 tarihli
miş bulundukları aşamaya göre, kendilerine özgü
ve 6328 sayılı Kanun ile “Kamu Denetçiliği
bir ombudsmanlık modeli ortaya koymaktadır.
Kurumu” adı ile kamu bürokrasisinde yerini al-
Hak, hukuk, adalet, eşitlik, özgürlük gibi kavram- mıştır.
lar insanlık tarihi boyunca yöneticilerin, yöneti-
lenlerin, politikacıların, ilim/bilim insanlarının, 14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği
Kurumu Kanununun “Kurumun görevi” başlıklı 5
yazarların, filozofların en çok üzerinde düşündü-
inci maddesinin birinci fıkrasında, Kamu Denetçi-
ğü, konuştuğu, yazdığı ve uğruna savaştığı mese-
liği Kurumunun, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet
lelerin başında yer almıştır. Bireyin hak ve özgür-
üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile
lüklerinden en üst düzeyde yararlandığı, varlık ve
refah içerisinde onurlu bir yaşam ise, tarihte ve gü- tutum ve davranışlarını; insan haklarına daya-
nümüzde, devletlerin halkları için üstlendikleri en lı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete
kutsal ve en zor görevdir. uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve
idareye önerilerde bulunmakla görevli olduğu dü-
Bu minvalde “…kişilerin ve toplumun refah, huzur
zenlenmiş olup, anılan maddenin ikinci fıkrasında
ve mutluluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hür-
Kurumun görev alanı dışında kalan başvuru ko-
riyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle nuları tek tek sayılmak suretiyle belirlenmiş olup,
bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekono-
bunlar:
mik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddi
ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları a) Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı iş-
hazırlamaya çalışmak” ile görevli olan devlet aygıtı lemler ile resen imzaladığı kararlar ve emirler,
kuşkusuz bu amaç ve görevini ifa ederken zaman
zaman birey aleyhine hareket edebilmekte bu an- b) Yasama yetkisinin kullanılmasına ilişkin
lamda da idarenin sürekli kontrol, denetim ve gö- işlemler,
zetim altında olmasına ihtiyaç duymaktadır.
c) Yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin ka-
Demokrasinin güçlü olduğu, kamusal faaliyetlere rarlar,
halkın katılımının desteklendiği, kamunun halkın
d) ç) Türk Silahlı Kuvvetlerinin sırf askerî ni-
şikâyetlerine duyarlı olduğu, toplumsal değerler
telikteki faaliyetleri,
olarak temel insan haklarının korunmasını ve
güçlendirilmesini benimseyen ülkelerde bunun olarak belirtilmiştir.

ÇALIŞTAY RAPORU 2017 101