Page 123 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

1999 tarihli ülkeyi terk etme emrine atıfta bulunulduğunu, bununla birlikte, Mahkeme, dava konusu
gözaltı ve sınır dışı emirlerinin 29 Eylül 1999 tarihli ülkeyi terk etme emrinin uygulanması için alındığını
ve bunun sadece Yabancılar Yasası’nın 7. bölüm, birinci paragraf, (2) bendi esas alınarak alındığını ve
bu kararda başvuranların kişisel koşullarına yapılan tek referansın Belçika’daki kalışlarının üç ayı aşmış
olması ile sınırlı kaldığını, bu belgede, başvuranların yaptığı sığınma başvurularına veya 3 Mart ve 18
Haziran 1999 tarihli kararlara herhangi bir referans gösterilmediğini, bu nedenle Mahkeme başvu-
ranların tutuklanmasının ilk olarak 29 Eylül 1999 tarihli bir kararla ve iltica talepleri ile ilgili olmayan
yasal bir zeminde kararlaştırılmasına rağmen ihtilaf konusu tedbirlerin uygulanmasına yol açtığını, bu
şartlarda ve başvuranlar ile aynı kadere maruz kalan aynı kökenli çok sayıda kişi olduğu göz önünde
bulundurulduğunda, izlenen prosedürün, sınır dışı işleminin toplu olarak gerçekleştiği konusunda
tüm şüpheleri ortadan kaldırmayacağını ve ilave beş temel nedenin yapılan işlemin toplu sınır dışı
olduğu konusundaki şüpheleri güçlendirdiğini belirtmiştir.

Bunlar, başvuranların sınır dışı edilmelerinden önce, ilgili siyasi makamların bu türden operasyonlar
yapılacağını ve bunların uygulanması için ilgili makamlara talimatlar verdiklerini açıklamaları; ilgili tüm
yabancıların polis merkezine aynı anda çağrılmaları; karakola gelenler için aynı ifadeler yazılıp ülkeden
ayrılma ve gözaltı emirlerinin verilmesi; ilgili yabancıların bir avukata ulaşmalarının çok zor olması ve
iltica prosedürünün o dönemde henüz tamamlanmamış halde olması şeklinde belirtilmiştir.

AİHM, yabancılara karakola gelmeleri için verilen bildiri ile sınır dışı edilmeleri arasında geçen sürecin
herhangi bir aşamasında, ilgili kişilerin her birinin kişisel koşullarının makul ve bireysel olarak dikkate
alındığını gösteren yeterli güvencelerin sağlanmadığı gerekçesiyle üç oya karşı dört oyla 4 No’lu Pro-
tokol’ün 4. maddesinin ve 4 No’lu Protokol ile bağlantılı olarak AİHS’nin 13. maddesinin ihlal
edildiğine karar vermiştir (§ 61-63).

AİHM Büyük Dairesinin 23/02/2012 tarihli ve 27765/09 Başvuru no.lu Hirsi
Jamaa ve diğerleri/İtalya Kararı

İtalya’ya karşı on bir Somali vatandaşı ve on üç Eritre vatandaşı tarafından 26/05/2009 tarihinde ya-
pılan başvuruda, başvuranlar İtalyan makamlarının kendilerini Libya’ya göndermeleri ile AİHS’in 3.
maddesi ile 4 No’lu Ek Protokol’ün 4. maddesinin ihlal edildiğini AİHS’nin 13. maddesi anlamında bir
başvuru yolu bulunmadığını iddia etmişlerdir. (§ 1-3)

İtalya kıyılarına gitmek amacıyla üç tekneyle Libya’dan yola çıkan ve iki yüz kişilik grubun bir parçası
olan başvuranlara 6 Mayıs 2009 tarihinde Malta’nın yetki alanında bulunan deniz arama kurtarma
alanının içinde iken, İtalya Kıyı Güvenliği’nden üç geminin yaklaştığı, teknelerde bulunan ve yakala-
nanların İtalyan askeri gemilerine bindirilerek Tripoli’ye getirildiği, başvuranların İtalyan makamlarının
yolculuk boyunca gidilen yer konusunda kendilerini haberdar etmediği ve hiçbir kimlik belirleme
yapılmadığını belirttikleri, tüm kişisel eşyalarına el konulduğu, göçmenlerin on saatlik yolculuktan
sonra Tripoli Limanı’na varıldığında Libya makamlarına teslim edildikleri, Libya makamlarına teslim
edilmelerine karşı çıkmalarına rağmen İtalya gemilerini terk etmek zorunda bırakıldıkları iddia edil-
miştir. (§ 9-12)

121