Page 128 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

ihlali anlamına gelen toplu bir sınır dışı etme olayının mağdurları olduklarını, diğer yandan tarafların
Rusya Federasyonu’nu terk etme özgürlüklerinin, Derbent’te Rus makamları tarafından Sözleşme’ye
Ek 4 No’lu Protokol’ün 2. maddesi ihlal edilerek kısıtlandığını iddia etmişlerdir.
Mahkeme, sadece hamileliğin son aylarındaki Gürcü kadın olan ilk başvuran yönünden başvuranın
sınır dışı edilen Gürcü vatandaşlarının tabi tutulduğu idari uygulamaya maruz kaldığı ve sınır dışı ka-
rarının, bireysel ve özel durumu gözetilerek makul ve objektif bir şekilde gerçekleştirilmediği gerekçe-
siyle Sözleşme’ye Ek 4 No’lu Protokol’ün 4. maddesinin ihlaline bire karşı altı oyla; Gürcü kadının
dört küçük çocuğu olan dört başvuran için Rus makamları tarafından resmi bir sınır dışı etme kararı
verilmemesi, çocukların babasının Rusya’da kalması ve birinci başvuranın 29 Kasım 2006’da beşinci
başvuran olmadan Rusya Federasyonu’nu terk etmeye çalışması, “yabancıları grup halinde bir ülkeyi
terk etmeye zorlayan bir tedbire” tabi tutulmadıkları gerekçesiyle Sözleşme’ye Ek 4 No’lu Protokol’ün
4. maddesinin ihlal edilmediğine oy birliğiyle karar vermiştir. Tüm başvuranlar açısından ise Sözleş-
me’nin 3. maddesi ile 3. maddesiyle bağlantılı olarak 13. maddenin ihlal edildiğine oybirliğiyle karar
vermiştir (§ 70-72).

Özellikle sınır dışı edilen Gürcü vatandaşlarının önündeki pratik engellerin, Gürcistan’a döndükten
sonra mevcut başvuranlar için de söz konusu olduğunu, birinci başvuranın Derbent’te yetkililere sözlü
şikayetlerinin sonuç vermediğini ve Rusya Federasyonu Başsavcılığına yaptığı yazılı şikayetin resmi bir
soruşturma veya başka bir sonuca yol açmadığı gerekçesiyle Sözleşme’nin 3. maddesinin; ilgili zaman-
da birinci başvuranın sekiz aylık hamile olduğunu ve annelerine eşlik eden ikinci, üçüncü, dördüncü
ve beşinci başvuranın on bir, dokuz, altı ve iki yaşında olduğunu, sınırlı kaynaklara sahip olduklarını
ve tren istasyonunda bir gece kaldıktan sonra, yalnızca birkaç kişiyle paylaşmak zorunda oldukları
bir bodrum katında kalacak yer bulabildiklerini, birinci başvuranın Rusya Federasyonu topraklarından
sınır dışı edildiğini ve Rus makamlarının seyahatini kesintiye uğrattığını, bunun da başvuranları kış
aylarında yabancı bir şehirde kalmaya zorladığını ve hava sıcaklığının 5°C’nin altında olduğunu, başvu-
ranların çok savunmasız bir durumda olduklarını, başvuranlara seyahatlerine ara verilmesi konusunda
gerekçe gösterilmediğini ve kalış süresinin onlar için öngörülebilir olmadığını, bu durumun tamamen
Rus makamlarının davranışına bağlı olduğunu, birinci başvuranın sınır dışı edilmesi ve akabinde birin-
ci başvuran da dahil olmak üzere başvuranların Rusya Federasyonu topraklarını terk etmelerinin en-
gellenmesi şeklindeki çelişkili davranışın, başvuranlar için aşırı bir umutsuzluk, endişe ve aşağılanma
duygusuna yol açacağını, ayrıca, başvuranların sağlık hizmetlerine erişimlerinin olmadığını, çok sınırlı
mali imkânlarının yalnızca temel gıdayı almaya yettiğini ve başvuranların Derbent’te kalmasına neden
olan yetkililerin, özel bir durumu olan hamile başvuranın veya küçük çocuklarının ihtiyaçlarını karşıla-
madığını, bu nedenlerle de Sözleşme’nin 3. maddesiyle bağlantılı olarak 13. maddenin ihlal edildiğine
oybirliğiyle karar verilmiştir. (§ 83-95)

AİHM 3. Dairesinin 20/03/2017 tarihli ve 14594/07, 14597/07, 14976/07, 14978/07, 15221/07,
16369/07 ve 16706/07 Başvuru no.lu Berdzenishvili ve Diğerleri/Rusya Kararı’nda da Shiosh-
vili ve Diğerleri/Rusya Kararı’na benzer şekilde, bazı başvurucular hakkında uygulanan tedbirin
ihlal oluşturduğuna hükmedilirken, diğer bazıları hakkında 4 No’lu Protokol’ün 4. maddesinin ihlal
edilmediğine hükmedilmiştir. Rus mahkemelerince sınır dışı edilmelerine karar verilen on dört Gürcü

126