Page 73 - kdk-sempozyum-1

dığında, Dilekçe Komisyonunun görevlerini düzenleyen iç tüzük incelendiğinde,
adalet müfettişlerinin varlığı ile bunun yanında hâkimlerin özlük haklarının Hâ-
kimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’na ait olduğu düşünüldüğünde, yargının tutum
ve davranışlarının dahi Kamu Denetçiliği Kurumu’nun görev alanı içine alındığın-
da yargının bağımsızlığının zedeleneceği” kanaatindedirler.

Yargıda hiçbir alanın Ombudsmanın görev alanının sınırı içine girmemesi gerek-
tiğini düşünenler; hâkimlerin davacılara, davalılara, avukatlara, halka davranışla-
rının, duruşmayı idare ederken sert davranmalarının, kâtiplerin ve kalem men-
suplarının bu şahıslara karşı tutumlarının zaten iç denetim yoluyla müfettişlerce
değerlendirildiği görüşündedirler. Kararın yazılmasının gecikmesi, yargının ağır
işleyişi gibi hususların bile Ombudsmanın görev alanına verilmemesi gerektiğini,
eğer verilirse yargının gücünün zayıflatılmış olacağını belirtmektedirler. 21

Mahkemenin verdiği ara karar, suigeneris bir karar olan yürütmenin durdurulması
kararı, nihaî karar, adlî yardım kararı, çekişmesiz yargıyla ilgili kararlar yargısal
karar olup Ombudsmanın görev alanının dışında kalacaktır. 22

Bilirkişi seçimi, bir hususun bilirkişiye gönderilmesi gerektiği halde gönderilme-
mesi veya gönderilmesine gerek olmadığı halde gönderilmesi, keşif kararı veril-
mesi gerektiği halde verilmemesi veya keşif kararı verilmemesi gerektiği halde
verilmesi ile ilgili kararlar yargısal karar olduğu için Ombudsmanın görev alanı
dışında kalması gerekmekle birlikte bu husus tartışılabilir.

Mahkemelerin idarî görevleri sonucu yaptıkları eylem ve işlemler, kalem per-
sonelinin her türlü eylem, işlem, tutum ve davranışı kamu denetçisinin görev
alanına girmektedir.

Hâkimlerin veya kalem personelinin avukatlara, davanın taraflarına, tanıklara

2004 tarihinde TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu tarafından İstanbul’da düzenlenen “Ombudsmanlık I. Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu
Kurumunun Oluşturulması” konulu Uluslararası Ombudsmanlık Konferansında yapmış olduğu konuşma, s. 51,
TBMM Tutanak Müdürlüğü, Komisyon: İ.H.K.; TÜRK, Hikmet Sami: agk., s.54.
21. ALAN, Nuri: agk., s.29; HONDU, Selçuk: agk., s.51.
Bu fikirlerin yanında aksini düşünenler de vardır: Cezaevi disiplin kurullarının verdiği hücre cezası, görüşten men,
haberleşmenin yasaklanması gibi kararların itiraz üzerine incelendiği infaz hâkimi kararlarının denetim dışı tutul-
mamasının talep edildiğini TBMM tutanaklarında görmekteyiz. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun
TBMM’nde görüşülmesi sırasında 5. maddenin 2. fıkrasının (c) bendinde var olan cümleden sonra gelmek üzere
“infaz esnasındaki disiplin cezaları bu kapsamda değerlendirilemez” cümlesinin eklenmesi önerilmiştir. TBMM Tu-
tanak Dergisi, s. 29-30. Görüldüğü üzere insan hakları ihlâllerinin en fazla olduğu yerlerden biri olan cezaevlerindeki
ihlâllere karşı ombudsmanın görevli olması istenmektedir.
22. Bu kavramların tanımı için bkz. KURU, Baki-Ramazan ARSLAN-Ejder YILMAZ: age., s. 67-68 vd.

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU 73