Page 139 - sosyal-haklar-ve-alanlar

getirmek üzere gerekli tedbirleri almak ve gerektiğinde uygun bir sis-
tem kurup bu sistemi kesintisiz olarak açık tutmakla yükümlüdür.”
17) Tüketici Kanununun Tüketici sözleşmelerindeki haksız
şartlarla ilgili 5’inci maddesinde;
17 -1) Haksız şart; tüketiciyle müzakere edilmeden sözleşmeye
dâhil edilen ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerin-
de dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine denge-
sizliğe neden olan sözleşme şartlarıdır.

17 -2) Tüketiciyle akdedilen sözleşmelerde yer alan haksız şartlar
kesin olarak hükümsüzdür. Sözleşmenin haksız şartlar dışındaki hü-
kümleri geçerliliğini korur. Bu durumda sözleşmeyi düzenleyen, kesin
olarak hükümsüz sayılan şartlar olmasaydı diğer hükümlerle sözleş-
meyi yapmayacak olduğunu ileri süremez.
17 -3) Bir sözleşme şartı önceden hazırlanmış ve standart sözleş-
mede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o söz-
leşme şartının tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir. Sözleş-
meyi düzenleyen, bir standart şartın münferiden müzakere edildiğini
iddia ediyorsa bunu ispatla yükümlüdür. Sözleşmenin bütün olarak
değerlendirilmesinden standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa,
bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hük-
münün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu mad-
denin uygulanmasını engellemez.
17 -4) Sözleşme şartlarının yazılı olması hâlinde, tüketicinin anla-
yabileceği açık ve anlaşılır bir dilin kullanılmış olması gerekir. Sözleş-
mede yer alan bir hükmün açık ve anlaşılır olmaması veya birden çok
anlama gelmesi hâlinde; bu hüküm, tüketicinin lehine yorumlanır.
17 -5) Faaliyetlerini, kanun veya yetkili makamlar tarafından veri-
len izinle yürütmekte olan kişi veya kuruluşların hazırladıkları sözleş-
melere de niteliklerine bakılmaksızın bu madde hükümleri uygulanır
17 -6) Bir sözleşme şartının haksızlığı; sözleşme konusu olan mal
veya hizmetin niteliği, sözleşmenin kuruluşunda var olan şartlar ve
sözleşmenin diğer hükümleri veya haksız şartın ilgili olduğu diğer bir
sözleşmenin hükümleri dikkate alınmak suretiyle sözleşmenin kuru-
luş anına göre belirlenir

138 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU