Page 140 - sosyal-haklar-ve-alanlar

17 -7) Sözleşme şartlarının haksızlığının takdirinde, bu şartlar açık
ve anlaşılır bir dille yazılmış olmak koşuluyla, hem sözleşmeden doğan
asli edim yükümlülükleri arasındaki hem de mal veya hizmetin piyasa
değeri ile sözleşmede belirlenen fiyat arasındaki dengeye ilişkin bir de-
ğerlendirme yapılamaz.
18) 4077 Sayılı Mülga Tüketicinin Korunması Hakkında Ka-
nununda abonelik sözleşmeleriyle ilgili 11’inci maddede, “Her
türlü abonelik sözleşmelerine taraf olan tüketiciler, isteklerini satıcıya
yazılı olarak bildirmek kaydıyla aboneliklerine tek taraflı son verebi-
lirler. Satıcı tüketicinin aboneliğe son verme isteğini, yazılı bildirimin
kendisine ulaştığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde yerine getir-
mekle yükümlüdür. Süreli yayın aboneliğine son verme isteği ise; yazılı
bildirimin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren günlük yayınlarda onbeş
gün, haftalık yayınlarda bir ay, aylık yayınlarda üç ay sonra yürürlüğe
girer. Daha uzun süreli yayınlarda ise, bildirimden sonraki ilk yayını
müteakiben yürürlüğe konulur.”

19) Yine 4077 sayılı Kanunun haksız şartlarla ilgili 6’ıncı
maddesinde; “satıcı veya sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden,
tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan
hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde tü-
ketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme koşulları haksız şart-
tır. Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede
yer alan haksız şartlar tüketici için bağlayıcı değildir. Eğer bir sözleşme
şartı önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede yer al-
ması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının
tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir. Sözleşmenin bütün ola-
rak değerlendirilmesinden, standart sözleşme olduğu sonucuna varı-
lırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir
hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu
maddenin uygulanmasını engellemez.”
20)Ülkemizin de taraf olduğu 1985 tarihli Birleşmiş Millet-
ler Evrensel Tüketici Hakları Bildirgesinde 1’inci maddesinde,
“Bütün ülkelerdeki, özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki tüketicilerin
menfaatlerini ve ihtiyaçlarını göz önüne alarak tüketicilerin çoğu za-
man ekonomik şartlar, eğitim seviyeleri ve pazarlık gücü yönünden
dengesizliklerle karşılaştıklarının idrakinde olarak ve adil, tarafsız ve

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 139