Page 384 - yargi-ozel-raporu

4.1.1.3.3. İdari yargıda Alternatif Uyuşmazlık Çözüm
Yöntemlerinin Geliştirilmesi
Raporumuzun 8. bölümünde alternatif uyuşmazlık çözüm yöntem-
leri ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Bu kısımda ise, idari yargıya iliş-
kin bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi olan “sulh usulü”yle
ilgili değerlendirmelere yer verilmiştir.

(758) Yirminci yüzyılın son çeyreğinde; artan dava sayısına bağ-
lı olarak uzayan yargılama süreleri ve yüksek miktardaki yargılama
masrafları uyuşmazlıkların çözümünde alternatif yöntem arayışlarını
da beraberinde getirmiştir. Bunun sonucunda kısaca ADR (Alter-
native Dispute Resolution) diye adlandırılan alternatif uyuşmazlık
çözümü gelişmiştir. ADR, uyuşmazlıkların çözümünde mahkemeler
tarafından yürütülen dava yoluna alternatif olarak işleyen, genellikle
tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımını ve yardımını gerek-
436
tiren usuller topluluğu olarak tanımlanmaktadır.
(759) ADR’nin, mahkemelerin iş yükünü ve tarafların yargılama
için harcadıkları giderleri azaltmak, uyuşmazlıkların hızlı bir şekilde
çözümü, bireylerin adalet sisteminden daha iyi bir şekilde tatmin
edilmesi ve tarafların uyuşmazlık çözüm usullerine gönüllü olarak
uymalarını sağlamak, halka uyuşmazlıkların çözümünde dava yolu Bölüm 9 İdari Yargı
yerine daha etkili olan usulleri denemelerini öğretmek gibi faydaları
bulunmaktadır. Örneğin Polonya’da idari uyuşmazlıkların çoğu
437
mahkeme öncesi aşamada çözülmekte, sadece çok karmaşık nitelikte
olan ve idari aşamada çözülemeyen uyuşmazlıklar idare mahkemesi-
ne gelmektedir. ADR’nin sunduğu dostane çözüm imkânı, idare
438
ile vatandaşın mücadeleci bir usulde karşı karşıya gelmelerini önledi-
ğinden, idarenin vatandaş nezdindeki saygınlığı korunmakta, ayrıca
daha demokratik ve katılımcı bir yönetim anlayışı sunmaktadır.
439
(760) Türkiye’de idari yargının altında bulunduğu iş yükünün
temel nedenlerinden biri de idarenin uzlaşmacı olmayan tutu-

436 ÖZBEK, İdari Uyuşmazlıkların Çözümünde Yargılama Dışı Usuller (I), sf. 91.
437 ÖZBEK, İdari Uyuşmazlıkların Çözümünde Yargılama Dışı Usuller (I), sf. 92-
93.
438 BİLGİN, age, sf. 414.
439 ÖZBEK, İdari Uyuşmazlıkların Çözümünde Yargılama Dışı Usuller (I), sf. 95.

357