Page 436 - yargi-ozel-raporu

(891) İdari yargı kararlarının uygulanmamasına yönelik sorunla-
rın sadece ülkemize mahsus olduğunu söylemek olanaklı değildir.
Aradaki fark gelişmiş demokratik ülkelerin idari yargı kararlarının
uygulanmasını sağlamak ve etkinliğini artırmak noktasında çeşitli
yöntemleri geliştirmiş olmasına karşın, Türkiye’nin bu konuda istis-
na teşkil eden ülkelerden olmasıdır. İdari yargı kararlarının uygulan-
masını sağlamak üzere geliştirilen yöntemlerin başında ise adli yar-
gıdan ödünç alınan yargısal emir (injonction) ve yaptırım (astreinte)
489
yetkisi gelmektedir.
(892) Yargısal emir, idari yargı kararlarının uygulanmasını sağlamak
490
için getirilmiş bir müessesedir. Buna göre, idari yargı yeri hukuka
aykırı gördüğü işlemi iptal etmekle kalmayıp, idare tarafından bu ka-
rar üzerine ne yönde hareket edilmesi gerektiğine kararında hükmet-
mekte, gereği yerine getirilmediği takdirde ise para cezası (astreinte)
verebilmektedir.

(893) İdari yargı alanında yargısal emir uygulaması, ilk başlarda be-
lirli bir dirençle karşılaşmıştır. Ancak yargısal emir kurumuna yöne-
lik direnç zamanla azalmış ve kurum kabul görmüştür.

(894) Fransa’da idari yargı kararlarının uygulanması konusunda, ida-
ri yargı mercilerinin kararın nasıl uygulanacağını ve ne yönde işlem Bölüm 9 İdari Yargı
tesis edileceğini aynı kararda gösterme yetkileri, yani idareye yargısal
emir verme yetkileri bulunmaktadır. Uygulamama durumunda da
para cezasına hükmetme yetkileri mevcuttur.

(895) Benzer bir süreç Almanya’da da yaşanmıştır. Almanya’da 1960
tarihli İdari Mahkemeler Kanununun 167 nci maddesiyle yargı
kararlarının uygulanması konusunda adli yargıya ilişkin bir takım
kuralların idari yargıda da uygulanması kabul edilmiş, idari yargı
kararlarının icrasına hukuken adli yargıya ilişkin ilkeler çerçevesinde
tamamen yargısal bir nitelik kazandırılmış, idari yargının idari işlem

dışında, görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle, kişilerin mağdu-
riyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız bir menfaat
sağlayan kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
489 YAŞAR, age, sf. 159.
490 YAŞAR, age, sf. 162.

409