Page 439 - yargi-ozel-raporu

menin sükûnunu ve inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak
işlemlerde HMK’nın uygulanacağı öngörülmüştür.
(904) Anılan müesseselerin doğrudan İYUK’ta düzenlenmek yerine
HMK’ya atıf yapılmasının haklı sebepleri olduğu söylenebilir. Bun-
ların başında, idari yargılamanın medeni yargılamaya göre daha genç
bir usul hukuku dalı olması, bu nedenle medeni yargılamanın tecrü-
belerinden yararlanılmak istenilmesi gösterilebilir.
495
(905) Bununla birlikte, idari yargılamanın gerek amaç ve gerekse
yöntem bakımından medeni yargılamaya göre farklı yönleri bulun-
maktadır. Medeni yargılama usulünde, başlıca amacın adalet dağı-
tımı olmasına karşılık idari yargıda temel amaç, idarenin eylem ve
işlemlerinin hukuka uygunluğunun denetimidir. Ayrıca, idarenin
elindeki bir takım bilgi ve belgelere ulaşmakta çekilen güçlük ne-
deniyle medeni yargılamadan farklı olarak resen araştırma ilkesi be-
nimsenmiştir. Medeni yargılamada hâkim tarafların sunduğu delil-
lerle bağlı iken idari yargıda hâkim resen araştırma ilkesi nedeniyle
uyuşmazlığın çözümü için gerekli bilgi ve belgeleri taraflar sunmasa
dahi temin etmek durumundadır. Resen araştırma ilkesinden hare-
ketle idari yargılamanın hukuk yargılamasından daha çok ceza yar-
496
gılamasına benzediği savunulmuştur. Yazılı yargılama usulü, içti-
hadilik ve serbest takdiri delil ilkesi de idari yargılamanın medeni
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
yargılamadan farklı olduğu diğer yönlerdir. 497
(906) Tüm bu farklılıklar nedeniyle, atıf yapılan bu müesseselerin
bir kısmı idari yargı tarafından dışlanarak uygulanmamış, bir kısmı
ise idari yargının kendine özgü özelliklerine uyarlanarak uygulan-
mıştır. Örneğin, atıf yapılan müesseseler arasında “karşılık dava”

495 BEDİR, Fikri, İdari Yargılama Usulünde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanu-
nu’nun Uygulanma Kabiliyeti, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Kamu Hukuku Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2010, sf. 23.
496 ONAR, S. Sami, age, sf. 1937; ZABUNOĞLU, Yahya, İdari Yargılama Usulü
Genel İlkeler Pozitif Düzenlemeler, İdari Yargıda Son Gelişmeler Sempozyu-
mu, Ankara-1982, sf. 95; Yazar, muhakemenin kamuya faydalılığı, ispat vası-
talarının ortaklığı ve muhakemenin teknik yardımdan faydalanması gibi ceza
muhakemesine ait ilkelerin idari yargı için de geçerli olduğunu, idari yargılama
usulü hukukunun temel ilkelerinin, medeni yargıdan çok ceza yargısının temel
ilkelerine benzediğini savunmaktadır.
497 BEDİR, agt, sf. 2.

412